Ρεπόρτερ ετών… εννέα!

Το πανεπιστήμιο εκπαιδεύει τους μικρούς μαθητές ώστε να μάθουν τη διάκριση ανάμεσα στην είδηση και τα fake news, τη μάστιγα της εποχής μας

Στοιχισμένοι σε κύκλο, 33 μαθήτριες και μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης προσπαθούν να καταλάβουν εάν η είδηση που διαβάζουν είναι αληθινή: «Θα τοποθετηθεί πισίνα στην οροφή της Βουλής». Αμέσως τα πρώτα χαμόγελα σχηματίζονται και η περιέργειά χτυπάει κόκκινο: Μα καλά, πισίνα στην οροφή της Βουλής;

Ρεπόρτερ ετών... εννέα (Φωτογραφίες)

Ο τίτλος δόθηκε σε κείμενο που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Βουλής και όπως ήταν αναμενόμενο κανένας μαθητής δεν πίστεψε ότι αυτό ήταν αλήθεια, αν και πολλοί ήταν εκείνοι που προβληματίστηκαν, αφού η είδηση ήταν όντως περίεργη, αλλά θα μπορούσε να είναι αληθινή. Ξαφνικά ένας μαθητής σχολιάζει με ενθουσιασμό: «Μα η είδηση είναι δημοσιευμένη πρώτη Απριλίου!».

«Ξεκινώντας από το μέσο και την κατηγορία στην οποία εντασσόταν η κάθε είδηση, τα παιδιά έμαθαν να παρατηρούν την ημερομηνία και το όνομα του δημοσιογράφου ή της πηγής της κάθε είδησης, να εστιάζουν στον τίτλο και να αντιλαμβάνονται τι σημαίνουν ακριβώς οι λέξεις, τα σημεία στίξης, τα κεφαλαία γράμματα. Έμαθαν ακόμη να κρίνουν τις εικόνες και να ψάχνουν για τα αξιόπιστα στοιχεία μιας είδησης. Καμία τους απάντηση δεν ήταν τυχαία κι αυτό ήταν που, προσωπικά, με χαροποίησε ιδιαίτερα» εξηγεί στη «Θ» η δημοσιογράφος και ερευνήτρια στο Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας του ΑΠΘ Ιωάννα Μ. Κωστοπούλου, η οποία ήταν μία από τους τέσσερις εμψυχωτές στο εργαστήριο που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη βδομάδα στη βιβλιοθήκη του Ινστιτούτου «Γκαίτε» της Θεσσαλονίκης με τίτλο «Μικροί Ρεπόρτερ: Μία είδηση ψάχνει την ταυτότητά της», στο πλαίσιο της 3ης Ελληνικής Εβδομάδας για την Παιδεία στα ΜΜΕ.

Για δύο ολόκληρες ώρες, παιδιά ηλικίας 9 έως 13 ετών εξασκήθηκαν πώς να σκέφτονται κριτικά και να αξιολογούν το περιεχόμενο μίας είδησης, διακρίνοντας τελικά την αληθινή από την ψευδή είδηση. Το εργαστήριο έγινε υπό την πλήρη καθοδήγηση εκπαιδευτικού και εμψυχωτών, οι οποίοι καθ’ όλη τη διάρκεια προσπαθούσαν να κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον των παιδιών.

«Το εργαστήριο δομήθηκε γύρω από δημιουργικές δραστηριότητες των παιδιών. Υπήρξαν δραστηριότητες γνωριμίας, κινητοποίησης, ευαισθητοποίησης σε θέματα ψευδών ειδήσεων, δημιουργίας περιεχομένου, διαφημίσεων και click baiting. Οι ομάδες κλήθηκαν να αναγνωρίσουν αυτά τα στοιχεία, να σκεφτούν κριτικά αλλά και να δημιουργήσουν το δικό τους περιεχόμενο με τη δημιουργία μιας δικής τους εφημερίδας» αναφέρει η παιδαγωγός και υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ Έφη Ανδρεάδου.

«Τα παιδιά ήρθαν με εξαιρετική διάθεση να μάθουν, να παίξουν και να δημιουργήσουν. Δούλεψαν ομαδικά με αξιοσημείωτο «επαγγελματισμό». Προς μεγάλη μου έκπληξη, τα παιδιά είναι πολύ πιο ώριμα και «υποψιασμένα» από όσο νομίζουμε. Δίνουν έμφαση στο περιεχόμενο, είναι ώριμα και με κάνουν να ελπίζω σε μία νέα ‘ψηφιακή’ γενιά με κριτική σκέψη» επισημαίνει από την πλευρά της μία από τους εμψυχωτές του εργαστηρίου, και παράλληλα δημοσιογράφος και μέλος του Digital Communication Network Μαριάννα Τανάγια.

Μετά το πέρας του εργαστηρίου, οι γονείς είχαν μάλιστα την ευκαιρία να προσέλθουν στο χώρο και να συζητήσουν με τα παιδιά τους τα αποτελέσματα του εργαστηρίου. «Το ενδιαφέρον των γονέων υπήρξε εξαρχής μεγάλο, γι’ αυτό και τηρήθηκε σειρά προτεραιότητας καθώς ο αριθμός θέσεων ήταν περιορισμένος» λέει στη «Θ» η διευθύντρια του τομέα πληροφόρησης, βιβλιοθήκης και Digital Media στο ινστιτούτο Γκαίτε στη Θεσσαλονίκη Μαριάννα Πυλωρίδου.

Φυσικά αυτή είναι μόνο η αρχή, καθώς το προσεχές διάστημα προγραμματίζονται αντίστοιχες δράσεις με την υπογραφή του… «Economist». «Προσπαθούμε να αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία στην παιδεία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Το Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας θα συνεργαστεί με τον ‘Economist’ για την εφαρμογή ενός πολύ σημαντικού πιλοτικού προγράμματος στον ειδησεογραφικό γραμματισμό σε 10 σχολεία, που θα επιλεγούν από όλη την Ελλάδα. Τα σχολεία αυτά θα συνδεθούν με αντίστοιχα απ’ όλο τον κόσμο για την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος με την επιστημονική μας υποστήριξη και με αντίστοιχο υλικό από τον ‘Economist’» επισημαίνει ο επίκουρος καθηγητής του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ Νίκος Παναγιώτου. Το πρόγραμμα είναι μέρος του παγκόσμιου προγράμματος με τον τίτλο «Global Conversation», ενώ θα «τρέξει» την άνοιξη του 2020 υπό την επιστημονική επιμέλεια του εργαστηρίου και τους καθηγητές του τμήματος Δημοσιογραφίας Χρήστο Φραγκονικολόπουλο και Νίκο Παναγιώτου.

«Σήμερα είναι πλέον σημαντικό για όλους μας να εκπαιδευτούμε στο media literacy, δηλαδή στη μιντιακή εκπαίδευση. Οι ταχύτητες διάδοσης των ειδήσεων, η συμβολή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ανακύκλωση ψευδών ειδήσεων και στη δημιουργία εντυπώσεων συνθέτουν ένα περιβάλλον αβεβαιότητας στο χώρο της είδησης. Αυτό ακριβώς καλούμαστε εμείς ως εργαστήριο να προλάβουμε, διοργανώνοντας δράσεις για μικρούς και μεγάλους, που θα τους δώσουν τα κατάλληλα εφόδια και τα σωστά εργαλεία, για να αμφισβητήσουν και τελικά να ερευνήσουν την εγκυρότητα της είδησης προτού την κοινοποιήσουν!» αναλύει από την πλευρά του ο παιδαγωγός και φοιτητής του τμήματος Δημοσιογραφίας του ΑΠΘ Βασίλης Δημόκας.

Η πρωτοβουλία διοργανώθηκε από το εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας του Τμήματος Δημοσιογραφίας και Μέσων Επικοινωνίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Δίκτυο Journalists About Journalism, το Media Literacy Institute, το Ινστιτούτο Γκαίτε της Θεσσαλονίκης (Goethe-Institut Thessaloniki), το Δίκτυο Digital Communication Network Hub, το Ίδρυμα Konrad-Adenauer-Stiftung Greece and Cyprus και την Ένωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Μακεδονίας – Θράκης (ΕΣΗΕΜ-Θ).

Ευτυχία Κωνσταντινίδου για την Θεσσαλονίκη”, 14 Νοεμβρίου 2019

Scroll to Top